Vertaling door G. van der Sluis. Bewerking door G.C. van Eizenga en A.H. de Witt

               Alle teelt - of veredeling, zoals de plantentelers dit noemen - betekent dat er geselecteerd en uitgekozen wordt. Dat gebeurt ook in de natuur, maar het doel in de natuur komt niet altijd overeen met onze doelen. De natuur selecteert op levenskracht, op wie zich het best kan redden in de concurrentiestrijd met zijns gelijken en met zijn tegenstanders. Je kunt je afvragen welke bijen door de natuur geselecteerd worden om te overleven en om hun erfelijke eigenschappen te verspreiden.

               Als we de selectie aan de natuur overlaten, dan krijgen we een bijenstam die meestal ieder jaar zwermt, maar niet veel zwermen laat afkomen. Ons klimaat en de korte zomers verbieden dat. Beide, de zwerm en het moedervolk, moeten een behoorlijk sterk volk opbouwen met een aangepaste voorraad om de winter door te komen.

            Een aangepaste wintervoorraad, ja wat is dat? Gevoeglijk kan beweerd worden dat alles boven de 15 kg onnodig is vanuit het gezichtspunt van de natuur. Een volk met 15 kg heeft voldoende om de winter door te komen en een reserve om met het broeden te beginnen. Een volk met 30 kg heeft een overschot van 15-20 kg dat in de weg zit bij de werkzaamheden in het nieuwe jaar.

               Bijen hebben vijanden die uit zijn op hun rijkdommen. Hier in ons klimaat zijn dat er niet veel: de hoornaar, de hommel, de bij en ook de mens. Om deze op afstand te houden, moet in de natuur een verdedigingswapen ontwikkeld worden en dat is zeker bij de gewone zwarte bij aanwezig. Soms zo extreem dat de bijen alles en iedereen in de buurt van de kast weg jagen. Maar ook dat is niet in het voordeel van de bijen. Zij verspillen veel kracht en bijen bij een zinloze strijd. Kan de natuur zijn eigen selectie lang genoeg toepassen dan krijgen wij in ons klimaat bijen die zich verdedigen, maar zich niet verliezen in zinloze steekpartijen.

               We moeten misschien nu eens naar onze teeltdoelen en naar onze selectiecriteria kijken. Wij zoeken:

* Bijen waar gemakkelijk mee te werken is en dat betekent dat ze bij alle manipulaties op de raat en in het volk blijven en niet steken.

* Bijen die niet zwermen (behalve in uitzonderingsgevallen). Het is geen pretje om in een boom te klimmen om een zwerm te scheppen. Een moderne imker teelt zelf de nieuwe koninginnen en de nieuwe volken die hij nodig heeft.

* Bijen die een groot overschot aan honing binnen halen, graag 50 tot 100 kg, als de natuur werkelijk tot zo’n aanbod komt.

* Bijen met een grote weerstand tegen ziekten en parasieten, zodat het onnodig is om medicijnen en bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Die willen we immers, met het oog op de honing, liever niet gebruiken.    

               Deze vier punten hebben zeker een genetische achtergrond. Via selectie kunnen we heden ten dage bijzonder zachtaardige bijen en ook zwermtrage bijen telen. Dit is tamelijk eenvoudig en houdt niet in dat men er tientallen jaren op moet selecteren. Wat de twee laatste punten betreft is het iets moeilij­ker omdat hierbij verschillende erfelijke factoren moeten samenwerken om tot een goed resultaat te komen.

               Als een koningin geteeld wordt die juist die nakomelingen geeft die men zich wenst met zoveel mogelijk van de begerenswaardige eigenschappen, dan is het vanzelfsprekend dat er een groot aantal dochters van worden nageteeld. Misschien worden haar dochters gebruikt om de vererving via de darren op een bevruchtingsstation door te geven. Hierdoor komt een deel van haar erfelijke eigenschappen terug in alle volken die gevormd worden door de koninginnen die op dit station bevrucht zijn. In het begin kan dat positief worden opgevat, want door een zekere inteelt krijg je veel homogenere dieren. Intussen kan dit er toe leiden dat telers een gevaarlijke weg inslaan. Als men niet oppast worden alle koningin­nen van imkers die het bevruchtingsstation gebruiken, verwant. Na enkele jaren kunnen deze verwant­schappen echte bezwaren opleveren. De honingbij is zeer gevoelig voor inteelt, zij verliest snel vitaliteit bij herhaalde paringen binnen de familie.